Wat is Fythotherapie?

Het werken met geneeskrachtige kruiden heet tegenwoordig fytotherapie, wat te omschrijven valt als plantengeneeskunde.

Geschiedenis

Het gebruik van geneeskrachtige planten is niet alleen voorbehouden aan de mens. Ook dieren gebruiken verschillende kruiden bij ziekte. Vermoedelijk heeft de primitieve mens door het kopieren van het gedrag van zieke dieren de rol van geneeskrachtige planten ontdekt. Apen, beren, maar ook dieren uit onze directe omgeving gebruiken planten bij ziektes. Als we kijken naar de verschillende geneeskundige stromingen in de wereld, dan zijn er twee behandelwijzen die praktisch altijd terugkomen. Dat zijn massage en het gebruik van geneeskrachtige planten.

Fytotherapie in het verleden

In het algemeen kan gezegd worden dat in de traditionele geneeswijzen het behandelen van de totale mens centraal stond. Dit had twee redenen:

Er was weinig bekend van de functie van weefsels en organen
De mens stond dichter bij het intuïtieve denken.

In de Westerse cultuur werden planten van oudsher in vier groepen ingedeeld. Deze vier groepen komen overeen met de vier elementen uit de vier-elementenleer. Volgens de Grieken is alles opgebouwd uit vier basiselementen, of oerstoffen. Deze elementen zijn water, vuur, lucht en aarde. Ook een mens is volgens deze theorie opgebouwd uit de vier elementen. Een verstoring in de verhouding tussen de elementen geeft een gevoeligheid voor het ontwikkelen van gezondheidsklachten. Het denken in vier elementen heeft lang de geneeskunde gedomineerd. Ook de psychologie kent een indeling in karakter die overeenkomt met de vier elementenleer. Sporen van deze elementenleer komen we tegen in ons dagelijks taalgebruik. Fytotherapie was vanaf het ontstaan van de geneeskunde een belangrijk instrument om lichaam en geest te genezen.

en de opkomst van de chemische industrie

Pas met de opkomst van de chemische industrie en de ontwikkeling van de chemie werd er geprobeerd inhoudsstoffen uit planten te isoleren en chemisch na te maken. Het publiek omarmde in eerste instantie alles wat chemisch vervaardigd werd. Denk aan plastics, pesticiden zoals DDT maar ook aan medicijnen. Er was een kritiekloos vertrouwen in de mogelijkheden die de industrie, beter dan de natuur, bood. De keerzijde van de welvaart met zijn vervuiling en aangerichte gezondheidsschade, zoals het Softenon schandaal en de (bij)werking van DDT, maakte het publiek langzaam bewust van de risico’s van het sleutelen aan de natuur. De hernieuwde belangstelling voor geneeskundige behandeling met plantaardige extracten startte in de jaren zestig. In sommige landen zoals Duitsland en Frankrijk was dit meer een opleving van de daar al veelvuldig toegepaste natuurlijke geneeswijzen. Ook in Nederland groeide de belangstelling zeer sterk voor het gebruik van geneeskrachtige planten, ondanks de niet zo aanwezige traditie van volksgeneeskunde. Ook vanuit de Nederlandse bevolking kwam een roep naar een andere manier van omgaan met de mens.